پايان نامه بررسی خوش بینی و شادکامی روان شناختی در دانشجویان

جزئیات و دریافت

این پروپوزال در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد

چکیده

پژوهش حاضر بررسی رابطه بین خوش بینی و شادکامی روان شناختی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل است که جامعه آماری پژوهش حاضررا کلیه دانشجویان (اعم از دختر و پسر) که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با گرایش های مختلف در سالتحصیلی91-92مشغول به تحصیل بوده و حداقل 4 نیمسال تحصیلی را پشت سر گذاشته اند تشکیل می دهد. از بین این جامعه 30 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل هستند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند .نتایج در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد و بدست آمد بین خوش‌بینی و شادکامی روان شناختی رابطه وجود ندارد،وافرادی که خوشبینی بالایی دارند شادکامی بالاتری تجربه میکنند .در بررسی وضعیت جنسیت و تاهل در شادکامی و خوشبینی نیز رابطه معناداری ملاحظه نشد .

کلمات کلیدی: خوشبینی- شادکامی – دانشجویان 

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات پژوهش

مقدمه 1

بیان مسئله 4

اهمیت و ضرورت تحقیق 9

اهداف پژوهش 12

اهداف کلی 12

اهداف اختصاصی 12

فرضیه‌های پژوهش 12

تعاریفل مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش: 13

تعریف مفهومی خوش بینی 13

تعریف عملیاتی خوش بینی 13

تعریف مفهومی شادکامی روان شناختی 13

تعریف عملیاتی شادکامی 14

فصل دوم(ادبیات و پیشینه پژوهش) 15

پیشینه نظری پژوهش 16

خوش بینی 16

عملکرد فرد خوش بین و فرد بدبین 21

پیشینة نظری شادکامی 26

شادکامی 26

تعریف شادکامی 28

تعاریف عاطفی 31

تعاریف شناختی 32

تعاریف نگرشی 33

نظریه‌های مرتبط با شادکامی 33

نظریة سطح سازگاری 34

نظریة شناختی 35

نظریه‌ عاطفی 36

نظریه‌های میان فرهنگی 36

انواع شادکامی 37

نتیجه‌گیری 55

دیدگاه‌های مربوط به شادکامی 59

سلامت روانی و شادکامی 62

ویژگی های شخصیتی و شادکامی 63

شادکامی و موفقیعت 64

شادی و اهداف 64

شادکامی و نیازها 65

ارزش و شادکامی 66

سازگاری و شادکامی 67

پیشینه های عملی تحقیق 68

پژوهش های خارجی انجام شده در رابطه با  خوش بینی 68

پژوهشهای داخل کشور در مورد شادکامی 70

پژوهش خارج کشور در مورد شادکامی 72

فصل سوم(روش پژوهش) 75

طرح کلی پژوهش 76

جامعه آماری 76

نمونه آماری 76

روش نمونه گیری 77

ابزار گردآوری اطلاعات 77

پرسشنامه شادکامی آکسفورد 77

پرسشنامه خوشبینی 79

فصل چهارم(تجزیه و تحلیل داده ها) 80

بخش اول:آمار توصیفی 81

بخش دوم : آمار استنباطی 86

فصل پنجم(بحث ونتیجه گیری) 91

بحث و نتیجه گیری 92

محدودیت پژوهشی 94

پیشنهادات 94

منابع و ضمائم 96

فصل اول 

کلیات پژوهش

مقدمه

در جنگ جهانی دوم، روان شناسی به یک علم مداوای بیماران تبدیل شده است. خوش‌بینی یکی از خصوصیات مثبت انسان است که طی دو دهه گذشته، توجه ویژه‌ای را در روانشناسی و علوم اجتماعی به خود جلب کرده است. خوش‌بینی به جهت گزینی اشاره دارد که در آن معمولاً پیامدهای مثبت مورد انتظارند و این پیامدها به عنوان عوامل ثابت، کلی و درونی در نظر گرفته می شوند. پیترسون  (2000).

خوش‌بینی و به طور کلی، باورهای مثبت بر بیماری و سلامت روانی و جسمانی انسان تاثیر زیادی می‌گذارند. تایلر، کمنی، رید،گروئنوالد  (2000).

در این زمینه بیان می‌کنند که اگر ادراکات عادی انسان با یک مفهوم مثبت از خود و از کنترل شخصی و یک دیدگاه خوشبینانه، حتی کاذب در مورد آینده همراه شود، نه تنها در اداره جزر و مد زندگی روزانه بلکه در کنار آمدن با حوادث بسیار استرس زا او تهدیدزای زندگی، به افراد کمک می‌کند. طی بررسی‌های دیگر خوشبینی در بین زنان بالاتر از مردان گزارش شده است و خوشبینی افراد جوانتر بیشتر از افراد پیر است همچنین سلامت روان ابراد جوانتر بیشتر از افراد پیر است.روان شناسی مثبت نگر به عنوان رویکرد تازه‌ای در روان شناسی، بر فهم و تشریح شادکامی و احساس ذهنی بهزیستی  و همچنین پیش‌بینی دقیق عوامل که بر آنها موثرند، تمرکز دارد. این رویکرد از منظری مثبت گرایانه با ارتقای احساس ذهنی بهزیستی و شادکامی در عوض درمان نواقص و اختلالات سروکار دارد. بنابراین، روان‌شناسی مثبت نگر تکمیل کنندة روان شناسی بالینی سنتی است. فهم، درک و شفاف سازی شادکامی و احساس ذهنی بهزیستی، موضوع محوری روان شناسثی مثبت نگر هست. (سلیگمن، 2005) .

شادکامی ذهنی عبارتست از «ارزیابی‌های شناختی و هیجانی فرد از زندگی‌اش». این ارزیابی از سویی واکنش‌های هیجانی به حوادث و در سویی دیگر قضاوت‌های شناختی 5 درصد رضایت و به سرانجام رساندن وظیفه را در بر می‌گیرد. بنابراین، شادکامی ذهنی مفهوم وسیعی است که تجربه هیجانهای مطلوب، سطوح پائین هیجان‌های منفی و رضایت بالا از زندگی را در بر می‌گیرد. شادکامی ذهنی، ادراکات و ارزیابی‌های افراد از زندگی‌شان در ابعاد هیجانی، عملکردهای روان شناختی و اجتماعی، منعکس می‌شود. جزء هیجانی شادکامی ذهنی شامل دو مولفه شادکمی 6 و رضایت از زندگی 7 است. در پژوهش حاضر نیز به این بخش از شادمانی ذهنی پرداخته شده است. (کار، 2003) .

شادکامی چندین جزء اساسی را در بر می‌گیرد؛ جزء هیجانی که فرد شادکام از نظر خلقی، شاد و خوشحال است. جزء اجتماعی که فرد شادکام از روابط اجتماعی خوبی با دیگران برخوردار است و می تواند از آنها حساسیت اجتماعی دریافت کند و سرانجام جزء شناختی، که باعث می‌شود فرد شادکام اطلاعات را به روش خاصی پردازش کرده، مورد تغییر و تفسیر قرار دهد که در نهایت، باعث احساس شادی و خوش‌بینی در وی می‌گردد. از این رو، در شادکامی، ارزشیابی افراد از خود و زندگی‌شان می‌تواند، جنبه‌های شناختی، مثل قضاوت در مورد خشنودی از زندگی و یا جنبه‌های هیجانی از جمله خلق یا عواطف، در واکنش به رویدادهای زندگی را در بر می‌گیرد. (والویس و همکاران، 2004) 

احساس شادکامی عبارت است از مقدار ارزش مثبتی که یک فرد برای خود قائل است و همچنین متغیری چند جزئی است که عبارت از خشنودی از زندگی، خلق و هیجانات مثبت و خوشایند و نبود خلق منفی و شادکامی هدف مشترک انسانها است که همه برای رسیدن به آن در تلاش هستند.

شاد بودن آرزوی قلبی بسیاری از افراد بشر است یکی از موضوعاتی که به تازگی مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است «دانش شاد بودن» روان شناسان امروزه  به سلامت روانی و شادکامی اهمیت فراوان می‌دهند.

سلیگمن (2003)  پیش‌بینی کرده تا سال 2015 از هر دو نفر انسان ساکن کره زمین یک نفر دچار افسردگی باشد به همین دلیل امروزه مطالعات مربوط به شادمانی و عوامل مرتبط با آن از جمله مهمترین اولویت‌های روان قرار گرفته است. شادی عامل بسیار مهمی در زندگی است که از آن طریق، فرد همیشه دارای یک حس خوب درباره ی زندگی خود و دیگران است و فرد احساس نومیدی را از خود دور می‌کند و ضعف‌های خود را می‌پذیرد (آرجیل، آرکایل، 1975).  شادی در افراد با کارایی بیشتر، امید، قدرت تفکر بیشتر، موقعیت تحصیلی و کیفیت زندگی همراه بوده است و برعکس افسردگی از قدرت استدلال و کارایی می‌کاهد. (ویلیام، گرتمام، 2001) 

ما در این پژوهش به دنبال بررسی رابطه بین خوش بینی و شادکامی روانشناختی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل می باشیم.

بیان مسئله

مفهوم سازی خوش بینی و امید برحسب متغیرهای زیست شناختی و رویکردهای یادگیری پذیرفته شده‌ی سلیگمن و دیگران تعریف می‌شود که در آن خوش‌بینی نتیجه‌ی سبک بینی خاصی در نظر گرفته می‌شود. به نقل از شی یروکادور (1985) خوش‌بینی انتظاری تعمیم یافته برای رخ دادن پیامدهای مطلوب به هنگام برخورد با مشکلات در حیطه‌های مهم زندگی است. به طور کلی خوش‌بینی نشان دهنده نگرش یا پیش آمادگی است برای اینکه چیزهای خوب رخ خواهند داد. خوش‌بینی به این اعتقاد اطلاق می‌شود که در زندگی یک فرد عموماً امور خوب (در مقابل امور بد) اتفاق می‌افتد.

خوش‌بینی موجب حرکت به سوی هدف و بدبینی موجب دور شدن از هدف می‌شود. خوش‌بینی در کنار آمدن با استرس نقش واسطه‌ای مهم دارد و زمانی که افراد سعی می‌کنند با استرس به عنوان یک مسئله مقابله کنند خوش‌بینی بیشتری در حل مشکل خود دارند افراد خوش بین از شیوه‌های مقابله ای فعال استفاده می‌کنند. افراد خوش بین و امیدوار همه پیامدها و مصرف‌های مطلوب را قابل دستیابی می‌بینند. سلیگمن معتقد است ه افراد خوش بین، موانع، شکست‌ها و رویدادهای ناگوار موقتی، مختص به موقعیتی خاص و ناشی از علل بیرونی در نظر می‌گیرند. این نظریه در پیش‌بینی موفقیت کارمندان بیمه عمر، موفقیت تحصیلی و حفظ سلامتی موثر بوده است.

خوش‌بینی به طور کلی باورهای مثبت بر بیماری و سلامت روانی و جسمانی انسان تاثیر زیادی می‌گذارند. خوش‌بینی یکی از خصوصیات مثبت انسان است. خوش‌بینی به جهت گزینی اشاره دارد که در آن معمولاً پیامدهای مثبت مورد انتظارند و این پیامدها به عنوان عوامل ثابت، کلی و درونی در نظر گرفته می‌شود (پیترسون، 2000).

سبک تبینی خوشبینانه که سلیگمن آن را معرفی نموده‌ از درماندگی پیشگیری می‌کند در حالی که یک سبک تبیینی بدبینانه درماندگی را به تمام جنبه‌های زندگی گسترش می‌دهد. افراد دارای سبک تبیینی خوشبینانه از افرادی که سبک تبیینی بدبینانه دارند، سالمتر هستند.

ـ رضایت از زندگی و اساس شادکامی و احساس غربت از مسائل مهم زندگی دانشجویی هستند. اگر رضایت و شادکامی در دانشجویان زیاد باشد و احساس غربت در دانشجویان کمتر باشد مطمئناً اثرات خوب و مثبتی بر تحصیلات ذهن و کلاً بر زندگی دانشجویی می‌گذرد. رضایت از زندگی بیانگر دید مثبت از جهان اطراف داشتن است، شادکامی بیانگر احساس شاد زیستن و آرامش روحی فرد در زندگی است، و احساس غربت بیانگر یک احساس دلتنگی و بیگانگی نسبت به جهان و اطرافیان است که پیامد دوری فرد از افراد نزدیک در زندگیش است (سازمان روان شناسی آمریکا ،2000).

همچنین سلیگمن (2003) شادکامی را به عنوان بروان گرایی پایدار در نظر گرفته و حاضر نشان شناخته است، از زمانی که عواطف مثبت به عنوان کانون شادکامی مورد توجه واقع شده، نقش شادکامی در تسهیل جامعه پذیری و تعادل مطلوب با دیگران آشکار گردیده است.

شادکامی متغیری چند جزئی است که عبارت است از خشنودی از زندگی، خلق و هیجانات مثبت و خوشایند و نبود خلق و هیجانات منفی (داینر و لوکاس، 2000).

منظور از احساس شادکامی، احساس خوب و مثبت داشتن از زندگی است که از نمود فرد در مقیاس شادکامی آکسفورد  ضریب آلفای 76/0 بدست می‌آید که مقیاس این بخش متغیر فاصله‌ای است.

روان‌شناسان عواملی را شناسایی کرده‌اند که بر شادکامی افراد تاثیرگذار می‌باشند، برخی از این عوامل عبارتند از:

1ـ سلامتی: ون هوون (1995) معتقد است که بین شادکامی و بیماری‌های خاص رابطه وجود دارد. خصوصاً اگر این بیماریها منجر به کاهش فعالیت شده باشد. در عین حال در یک مطالعه طولی این نتیجه بدست آمد که رابطه بین سلامت و شادکامی دوجانبه است. یعنی هم سلامت بر شادکامی موثر است و هم شادکامی برسلامتی. بنابراین منفی وجود رابطه بین این دو سوال مطرح است که کدام علت است و کدام معلول.

2ـ تحصیلات:آرجیل و هملیز (2001) نشان داده‌اند که تاثیر سواد بر شادکامی مردم ژاپن و اروپا کم است ولی در بسیاری از کشورها بین سواد و شادکامی رابطه قوی وجود دارد مثل کره جنوبی، مکزیک، یوگسلاوی سابق و غیره. در واقع شاید علت سواد بر شادکامی، وضعیت مالی این کشورهاست. چرا که در کشورهای فقیر بین ثروت و شادکامی وجود دارد. 

3ـ مذهب:به نظر می‌رسد که معنویت و مذهب حس متعلق به زندگی و هدف در زندگی را ایجاد می‌کند و از این طریق است که بر شادکامی تاثیر می‌گذارد. یک تحقیق نشان داد افرادی که خیلی معنوی می‌باشند، آنهایی هستند که معتقدند و با این جمله موافقند که «ایشان» مذهبی من بهترین تاثیر را در زندگیم می‌گذارد، این افراد 2 برابر احتمال دارد که بگویند خیلی شاد هستند و همچنین تحقیق دیگر نشان داد که شادکامی و مذهبی بودن به گونه مثبتی با هم ارتباط دارند. (داینر و سیرز، 1995).

4ـ وضعیت تاهل:شادکامی با وضعیت تاهل و ازدواج ارتباط دارد. یک مطالعه بین فرهنگی نشان داد که افراد متاهل به طور میانگین و با ثباتی نسبت به افراد مجرد شادکامتر می‌بشاند. (داینر و همکاران، 2002).

5ـ سن:یک اضافه‌ای که در بین افراد وجود دارد این است که افراد پیر شادی کمتری دارند، و لیکن جالب است بدانیم که این طرز فکر توسط یافته‌ها تایید نشده است. به طور قابل توجهی یک وهله از زندگی نسبت به وهله و زمان دیگری از زندگی، شادی یا ناشادی بیشتری را ایجاد نمی‌کند.

در پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخی برای سوالات ذیل هستیم:

1)آیا بین شادکامی روان شناختی و خوش بینی رابطه وجود دارد؟

2) ایا رابطه‌ای بین شادکامی روان شناختی و خوش‌بینی در دختران و پسران دانشگاه ازاد اسلامی واحد اردبیل وجود دارد؟

3) آیا بین‌خوش‌بینی و شادکامی روان شناختی از لحاظ جنسیت رابطه وجود دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق

شرایط دانشجویان به دلایل زیر نامه‌ی با شرایط جمعیت‌های تفاوت دارد به دلیل اینکه(ذهن) ابزار دانشجو است و ابتدا به اختلالات روانی می‌تواند بر عملکرد ذهنی آنها تاثیر بگذارد. از طرفی، دانشجویان معمولا در خوابگاه‌های دانشجویی به سر می‌برند و مشکلات آنها ممکن است برای سایر دانشجویان تاثیر بگذارد. در مجموع دانشجویان بر اطرافیان خویش در سطح خانواده و یا اجتماع تاثیر می‌گذارد. همچنین آنها اغلب دور از خانواده به سر می‌برند دقیقاً مشخص نیست که چه کسی مسئول آنهاست، دوری از خانواده نیز می‌تواند به نحوی رضایت از زندگی، احساس شادکامی و احساس غربت آنها را به مخاطره اندازد. در این باره بررسی (اپسلی، 1989) نشان داد که جدایی از خانواده و عدم سازش با اطرافیان از جمله شرایطی هستند که می‌توانند موجب افت عملکرد تحصیلی دانشجویان شوند یا بروز روانی را در آنها دامن زنند. نرانی مضاعف دست اندرکاران بهداشت روانی، در مورد آن دسته از دانشجویان است که به وضوح به اختلالات دار ندولی یا در پی گرفتن کمک نیستند و یا ممکن است مدت زمان طولانی در فهرست انتظار باقی بمانند ولی هیچ گونه کمکی دریافت نکنند و یا زمانی برای مشاوره و درمان ارجاع شوند که مشکلات روانی آنها به دلیل عدم تشخیص به وقوع تشدید وفوض شده است. در نهایت دانشجویان بیمار نه تنها ممکن است هیچ گونه حمایتی از موسسه آموزشی دریافت نکنند بلکه حتی ممکن است از دانشگاه اخراج شوند.

لذا با نهایت به همه موارد فوق توجه بهداشت روانی دانشجویان و انجام ملاحظاتی در راستای بسزایی برخوردار است.اگر مردم اهداف مطلوب را در دسترس ببیند، تلاش می‌کنند تا به آن اهداف برسند، البته وقتی هم اهداف را در دسترس ناپذیر بیابند ـ چه اینکه کمبودی داشته باشند یا محدودیت‌های بیرونی اجازه ندهد ـ دست از تلاش می‌کشند و در نهایت تسلیم می‌شوند (شی یرا و کارور، 1988).  

در تعیین تداوم تلاش یا سیستم ایفا می‌کند. افراد خوش بین و امیدوار همة پیامدها و هدف‌های مطلوب را قابل دست‌یابی می‌بینند. بعضی از افراد خیلی واقع‌گرا هستند (آلوی و آبرامسون، 1979)  یا در دنیای توهم گونه زندگی می‌کنند (تایلور، 1986) ، زیرا نمی‌توانند بپذیرند که کارها خوب پیش نمی‌رود. آنها قبول نمی‌کنند کهخ بهترین شاخص پیش‌بینی کنندة آینده آن است که کارها در احل حاضر درست انجام شود. چرا این افراد نمی توانند واقعیات را بپذیرند و با زندگی خود کنار بیایند؟

البته در اینجات تناقض وجود دارد، چون افرادی که تسلیم نمی‌شوند، اغلب کارهای بزرگی را به نتیجه می‌رسانند. وقتی ادیسون کارش را شروع کرد، با اینکه لامپ چیز تازه ای نبود، ولی او جمعی از دانشمندان سه سال روی آن کار کردند تا توانستند ترکیب وجوهی را بیابند که لامپ را به محصول تجاری موفقی تبدیل کرد.

وقتی کارها خوب پیش می‌رود، تفاوت چندانی بین خوش‌بین‌ها و بدبین‌ها وجود ندارد. وقتی کارها خراب می شود، بیدبین‌ها و افراد ناامید تسلیم می‌شوند، در حالی که خوش‌بین‌ها و افراد امیدوار مقاومت می‌کنند. توجه داشته باشید که تسلیم شدن خیلی هم بد نیست. امیدوار بودن بیش از حد هم خوب است هم بد. همان طوری که تیلیچ  (1965) می‌گوید «امیدوار بودن برای آدم احمق ساده است و برای آدم عاقل سخت. هر کس می‌تواند در امید احمقانه غوطه ور شود، ولی امید خالص چیز نادر و عظیمی است».

خوش بختی با جنبه‌های شناختی مختلف شخصیت همبستگی دارد. در یک مفهوم گسترده‌تر، این جنبه‌ها بخشی از خوشبختی هستند. بین شادی و کنترل درونی، عزت نفس، خوش بینی و هدفمندی زندگی ارتباط قوی وجود دارد.

خوش بینی هم با سلامتی هم با عزت نفس هم با شادی رابطه دارد بنابراین کسانی که از نظر سلامت روانی وضعیت بهتری دارند و شاد هستند نسبت به اینده خوش بینی بیشتری دارند.

اهداف پژوهش

اهداف کلی

هدف کلی از تحقیق بررسی رابطه بین خوش بینی و شادکامی روان شناختی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل می‌باشد.

اهداف اختصاصی

1. تعیین رابطه خوش بینی و شادکامی روان شناختی دانشجویان

2. تعیین رابطه جنسیت و خوش بینی دانشجویان

3. تعیین رابطه جنسیت و شادکامی روان شناختی دانشجویان

4. تعیین رابطه سن و خوش بینی دانشجویان

5. تعیین رابطه سن و شادکامی روان شناختی دانشجویان

6. تعیین رابطه بین تاهل و خوش بینی دانشجویان

فرضیه‌های پژوهش

1. بین خوش‌بینی و شادکامی روان شناختی رابطه وجود دارد.

2. بین خوش بینی و تاهل رابطه وجود دارد.

3. بین شادکامی روان شناختی و تاهل رابطه وجود دارد.

4. بین شادکامی روان شناختی و جنسیت دانشجویان رابطه وجود دارد.

5. بین خو ش بینی و جنسیت دانشجویان رابطه وجود دارد.

تعاریفل مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش:

تعریف مفهومی خوش بینی

خوش بینی یکی از خصوصیات مثبت انسان است. خوش بینی به جهت گزینی بستگی دارد که در آن معمولاً پیامدهای مثبت مورد انتظارند و این پیامدها به عنوان عامل ثابت کلی و درونی در نظر گرفته می‌شود. افرادی که سبک تبیینی خوش بینانه دارند نسبت به افراد دارای سبک تبیینی بدبینانه سالمترند.

تعریف عملیاتی خوش بینی

منظور از خوش بینی نمره ای است که آزمودنی در پرسشنامه شی ریز و کارور(1985) بدست می آورد 

تعریف مفهومی شادکامی روان شناختی

درجه و میزانی است که با آن یک فرد کیفیت کلی زندگیش را به عنوان یک زندگی کاملاً مطلوب مورد قضاوت قرار می‌ هد )(ون هوون 3، 1995).