تحقيق بررسي استان خوزستان (معرفي استان خوزستان)
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته معماری (آموزش_و_پژوهش)
شناخت منطقه و اقليم و اماكن استان خوزستان (مناسب براي فصل معماري)
مقدمه. 5
سابقه تاريخي استان خوزستان. 6
ریشه و قومیت های موجود در خوزستان. 7
خوزستان پیش از اسلام. 8
کتيبه داريوش بزرگ در نقش رستم.. 11
خوزستان پس از اسلام. 12
خوزستان در دوران معاصر. 15
مشخصات جغرافيايي و انساني شهرهاي خوزستان. 17
شهرهاي استان خوزستان. 18
شهرهای باستانی خوزستان. 20
پیرامون شهر آبادان و وجهه تسمیه آن. 20
پیرامون اهواز و وجهه تسمیه آن. 21
زبان هاي محلي شهرهاي خوزستان. 22
آب و هواي استان خوزستان. 23
آداب و رسوم مردم استان خوزستان. 23
اماكن ديدني استان خوزستان. 25
مناظر طبيعي استان خوزستان. 25
رودخانه كارون.. 25
رودخانه دز. 25
رودخانه كرخه. 25
رود مارون (جراحي). 26
رود خيرآباد (هنديجان). 26
كوههاي استان خوزستان. 27
اماكن، آثار و ابنيه استان خوزستان. 27
پل معلق اهواز. 28
خانه تیزنو دزفول.. 28
پل ساسانی.. 29
قلعه آکروپل شوش... 29
معبد چغازنبیل (زیگورات ) ، شوش... 30
آرامگاه دانیال نبی ، شوش... 31
چغامیش خوزستان شهر پنج هزار ساله ایران زمین.. 31
شهر سلطنتی و تاريخی شوش... 32
تصفيه خانه آب چغازنبيل.. 33
هفت تپه. 33
مجموعه کاخهای آپادانا از زمان داريوش بزرگ... 33
کاخ شبيه سازی شده خشايار شاه. 34
کاخ شاوور یاشائور( اردشیر ) ، شوش... 34
غذاهاي استان خوزستان. 35
فلافل.. 35
اوپیوزی (اشکنه) 36
حمیس تولهی دزفول (پنیرک) 37
علت استفاده از فلفل در خوزستان. 38
پوشاک عربهای خوزستان. 38
1- پوشاک مردان. 38
2- پوشاک زنان. 39
شبكه ر اههاي مهم شوسه استان خوزستان. 41
صنايع. 42
صنايع دستي استان خوزستان. 42
صنايع دستي بافتني.. 43
بافته های داری.. 43
گلیم.. 44
گلیم پارچه ای.. 44
پشتی.. 44
موج.. 44
مقنعه. 45
احرامی.. 45
ابریشم بافی.. 45
عبا بافی.. 45
نمد مالی.. 46
کلاه نمدی.. 46
گیوه بافی و گیوه دوزی.. 46
صنایع دستی چوبی.. 46
خراطی.. 46
حصیر بافی.. 47
بوریا (حصیر زیر انداز). 47
کپوبافی.. 47
سبد بافی.. 47
صنايع دستي صنعتي.. 48
فلزکاری.. 48
ورشوسازی.. 48
میناکاری و قلمزنی.. 48
قلمزنی.. 48
تولید محصولات پوستی.. 49
صنايع پتروشيمي و معادن استان خوزستان. 49
محصولات كشاورزي.. 50
ويژگي هاي اقتصادي.. 51
مقدمه
من استاني كه براي تحقيق انتخاب كرده ام استان خوزستان است استاني كه اجداد من از سالهاي بسيار دور در يكي از شهرهاي آن (ابتدا در شوشتر كه يكي از قديمي ترين شهرهاي ايران و مركز خوزستان در آن سالها بوده) و بعداً شهر اهواز كه تاكنون نيز مركز آن استان مي باشد و من هم در اين شهر به دنيا آمده ام . استان خوزستان يكي از استانهاي پهناور و داراي جلگه هاي حاصلخيز و رودخانه هاي پرآب و معادن عظيم نفت و گاز مي باشد .
كلمه خوز به معني شكر است و خوزستان به معني شكرستان است چون در قديم خوزستان مركز نيشكركاري و تهيه شكر بوده است . استان خوزستان به اين نام ناميده شده است . استان خوزستان در زمانها قديم مركزي براي علم و دانش و تربيت علما بوده و دانشگاه جندي شاپور يكي از آن مراكز بوده است . كه دانشگاه جندي شاپور فعلي از آن نام گرفته است .
شهر اهواز كه اكنون مركز استان خوزستان است تا قبل از سلطنت رضاخان شهري كوچك به نام ناصري وداراي جمعيتي اندك بوده و پس از آنكه مركز استان قرار گرفت و جمعيت آن روبه فزوني گذاشت .
رودخانه كارون از وسط شهر از شمال به جنوب در حركت است و شهر را به دو قسمت تقسيم مي كند . اولين مدرسه ابتدايي كه در اين شهر تاسيس گرديد حدود سالهاي 1303 و 1304 بوده كه با سعي و كوشش جد من و آوردن معلم از شيراز با مخارج ايشان بوجود آمد و چون در آن زمان شيخي به نام شيخ چاسب بر استان خوزستان حكم روايي مي نمود اين مدرسه به نام چاسبيه ناميده شد .
این استان از شمال غربی با استان ایلام، از شمال با استان لرستان، از شمال شرقی و شرق با استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد؛ از جنوب با خلیج فارس و از غرب با کشور عراق هم مرز است. بر اساس تقسیمات کشوری سال 1357، این استان دارای پانزده شهرستان، سیو پنج بخش، سیزده دهستان و 4496 آبادی دارای سکنه میباشد. مرکز استان خوزستان شهر اهواز و سایر شهرستانهای آن عبارتند از: آبادان، اندیمشک، اهواز، ایذه، باغملک ، بندرماهشهر، بهبهان، خرمشهر، دزفول، دشت آزادگان، رامهرمز، شادگان، شوش،شوشتر ومسجد سلیمان.
شمال و شرق خوزستان را سلسله جبال زاگرس فراگرفته است که ارتفاعات آن در جهت جنوب غربی کاهش مییابد، به طوری که در نواحی جنوبتر به صورت تپه ماهورهایی نمایان میشود. استان خوزستان را از نظر پستی و بلندی میتوان به دو منطقه کوهستانی و جلگهای تقسیم کرد. منطقه کوهستانی در شمال و شرق استان قرار گرفته و منطقه جلگهای آن از جنوب دزفول، مسجدسلیمان، رامهرمز و بهبهان آغاز شده و تا کرانه های خلیج فارس و اروند رود ادامه میباد. استان خوزستان دارای آب و هوای مختلف است: آب و هوایی نیمه بیابانی که شهرهای آبادان ، خرمشهر ، ماهشهر ، هندیجان ، دشتآزادگان و نواحی دزفول، بهبهان، رامهرمز، شوشتر و نواحی شمال اهواز را در بر میگیرد.آب وهوای استپ گرم که نواحی شمال دزفول، بهبهان، رامهرمز، شوشتر و شمال اهواز را دربرمیگیرد. استان خوزستان تحت تأثیر سهنوع باد قرار دارد: اولین باد، جریان سرد نواحی کوهستانی و دومین باد (شرجی)، جریان گرم و رطوبی از خلیج فارس است که به سوی جلگه میوزد. سومینباد یا باد سوم از عربستان میوزد و همیشه مقداری شن و خاک و رطوبت همراه دارد. بر اساس دادههای ایستگاههای سینوپتیک استان خوزستان در سال 1375، حداقل مطلق درجه حرارت منفی دو دهم درجه سانتیگراد و حداکثر مطلق درجه حرارت با چهل پنجاه درجه سانتیگراد در اهواز گزارش شده است.
سابقه تاريخي استان خوزستان
خوزستان در عصر سوم و چهارم زمين شناسي بوجود آمده است . در منطقه خوزستان و عربستان در دوران دوم زمين شناسي ، دريائي وسيع وجود داشت كهع به اقيانوس هند متصل بود و خشكي هاي اين مناطق منحصر به چند جزيره كوچك و بزرگ بوده كه در اثر عوامل آتش فشاني از زير آب سر برآورده و آن جزائر در جائي قرار داشت كه اكنون كوههاي دماوند ، الوند ، ، زردكوه و دنا قرار دارد .
مقدسی گوید : در سرزمین ایرانیان زبانی فصیحتر از خوزستانی ها نیست زیرا واژه های پارسی را به بمفردات عربی می آمیزند و قابل درک است .
یاقوت حموی از زبان ابوزید بلخی میگوید : مردم خوزستان هم پارسی می دانند و هم عربی و با خودشان به خوزی سخن میگویند که نه عبرانی است و نه سریانی .
ریشه و قومیت های موجود در خوزستان
مهم ترین اقوام خوزستانی ایلامیها هستند که دولتی مقتدر و بزرگ داشته اند
کیسیها از اقوام خوزستانی است که استرابون و هرودوت نام خوزستان را مشتق شده از این قوم می دانند
پراتاکینها که به گفته استرابون جغرافی دان مشهور در خوزستان به زارعت و دامداری مشغولند
اوکسیها که به گفته استرابون در کوهستانهای خوزستان زندگی میکنند
صابیان که به گفته ابن ندیم و یاقوت حموی در خوزستان و عراق زندگی میکرده اند و به ستاره پرستی مشغول بوده اند .
خوزستان پیش از اسلام
استان خوزستان یکی از کهنترین سرزمینهای تمدن بشری است. این تمدن در شش هزار سال پیش در شوش پدید آمد، هزار سال بعد دولت مقتدر عیلام در شوش پایه گذاری شد و سه هزار سال پیش از میلاد، دولت عیلام توسط آشوریان منقرض گردید. در سال ششصد و چل قبل از میلاد شوش به دست آشوریها تسخیر و به دو بخش تقسیم شد. قسمت شمالی عینی انزان به دست پارسها افتاد و قسمت جنوبی آن به تصرف آشور درآمد. در تابستان سال پانصد و سی و هشت قبل از میلاد کورورش هخامنشی به بابل لشکر کشید و با شکست بابل کلیه خاک علیلام جزء متصرفات هخامنشی گردید و شهر شوش به عنوان یکی ازپایتختهای هخامنشی برگزیده شد.داریوش هخامنشی درحدودسال پانصدوبیست ویک قبل از میلاد شوش را به مرکز شاهنشاهی خودتبدیل کردودرآن کاخ باشکوهی ازسنگ بنام هدیش احداث کرد.
در کتیبه بیستون یادگار داریوش بزرگ که یکی از شاهکارهای تمدن جهانی است و به ثبت سازمانی جهانی یونسکو هم در آمده است خوزستان به نام اراز یا اواجیه نامیده شده ا ست . در این متون مهم ترین - قدیمی ترین و معتبرترین شهرهای ایران زمین پس از ماد بزرگ ( عراق عجم و کردستانات ) و ماد خرد (آذرآبادگان) و پارس نام خوزستان است .
بخشهایی از کتیبه جهانی بیستون داریوش بزرگ ( سالهای 522 تا 486 پیش از میلاد ) که نام خوزستان در آن موجود است :
بند 16 – داريوش شاه گويد : چون من گئومات مغ را کشتم پس از آن مردي آثرين ( آثرينا ) نام پسر او در خوزستان ( اووج ) برخاست . به مردم چنين گفت : من در خوزستان شاه هستم . پس از آن خوزيان نافرمان شدند . به طرف آن آثرين گرويدند . او در خوزستان شاه شد . و مردي بابلي ندئيت ب ئير ( نيدنيتوبل ) نام پسر ائين ئير او در بابل برخاست . چنين مردم را بفريفت [ که ] : من نبوکدرچرپسر نبتون ئيت هستم . پس از آن همه مردم بابلي به طرف آن ندئيت ب ئير گرويدند . بابل نافرمان شد . او شاهي را در بابل گرفت
کتيبه داريوش بزرگ در نقش رستم
به خواست اهورامزدا این است شهرهایی که جدا از پارس متعلق به ایران است . من بر آنان حکمرانی کردم . آنچه از طرف من به آنان گفته شد آنرا کردند . قانون من است که آنان را نگه داشت : ماد - خوزستان - پارت - هرات - بلخ - سغد - خوارزم - زرنگ - رخج - ث ت گوش - گندار - هند - سکائیهای هوم نوش - سکائیهای تیز خود - بابل - آشور - عربستان - مصر - ارمنستان - کپد و کیه - سارد - یونان - سکائیهای ماورای دریا - سکودر - یونانیهای سپر روی سر - لیبیها - حبشیها - اهالی مک - کارائیها
خوزستان پس از اسلام
از سال هفده هجری قمری در عهد خلافت عمر که کشورگشایی مسلمانان به پیروزی تازهای دست یافته بود، بصره به عنوان یکی از حاکمنشینها و نایبالحکومه انتخاب شد. مهمترین و خونین ترین واقعه نخستین قرن اسلام در خوزستان قیام تودههای بدوی و روستائیان عرب و ایرانی بود که زیر لوای خوارج یا ارزقیان سر به شورش برداشتند. حجاج بن یوسف در سال هفتاد و هشت هجری قمری این قیام را با بیرحمی و سنگدلی سرکوب کرد. قیام دیگری نیز در سالهای دویست و چهل و نه هجری قمری به رهبری صاحبآلزنج خوزستان را فراگرفت. در اواسط سده سوم هجری قمری دولت عباسیان رو به انحطاط گذاشت و زمینه رشد قیام ایرانیان فراهم شد. یعقوب لیث از سیستان علم استقلال برافراشت و در شوال سال 261 هجری قمری فارس را تسخیر و به سرعت حمله به بغداد را (مقر خلافت عباسیان) آغاز کرد، ولی بلافاصله به شوش و شوشتر عقبنشینی کرد. در سال 288 هجری قمری عمر و لیث جانشین یعقوب در خوزستان به قتل رسید. در سال 326 هجری قمری معزالدوله دیلمی، کرمان و خوزستان را تصرف کرد. با روی کار آمدن سلجوقیان ابوکالیجاد دیلمی به حکومت خوزستان منصوب شد و در سال 434 هجری و قمری با همین سمت درگذشت.
خوزستان در دوران معاصر
پس از فتحلیشاه قاجار خوزستان به دلیل ثروت های طبیعی اش چشم طمع بیگانگان را به خود دوخت . در سال 1273 قوای کشور متجاوز انگلستان وارد خوزستان شد و هرج و مرج گسترش یافت . تا سرانجام توسط دولت قاجار با اعزام رجال و حکمرانهای مختلف به خوزستان کمی آرامش و نظم حاکم شد . در سال 1305 حسین قلی خان نظام السلطنه به حکومت بختیاریهای خوزستان در آمد و در بهبود شهر کوشش نمود . در سال 1888 میلادی انگلستان امتیاز کشتیرانی در رودخانه کارون را از ناصرالدین شاه قاجار گرفتند و شروع به جولان دادن در آبهای گرم سرزمین آریایی خوزستان کردند . یکی از بزرگترین فتنه های انگلیس ها و آمریکایی ها در خوزستان توطئه شیخ خزئل معلون بود . این حرکت ننگین در تاریخ ایران به دست رضا شاه پهلوی خنثی و ریشه کن شد .
مشخصات جغرافيايي و انساني شهرهاي خوزستان
استان خوزستان با مساحتي بالغ بر 282/67 كيلومترمربع پنجمين استان از لحاظ وسعت مي باشد كه در جنوب غربي ايران قرار دارد . استان خوزستان از شمال به استان لرستان و از شمال شرقي به استان چهار محال بختياري و كهكيلويه و بويراحمد و از جنوب به خليج فارس و از مغرب به كشور عراق محدود است .
شهرهاي استان خوزستان
مركز استان ، شهر خوزستان مي باشد كه رودخانه كارون از وسط اين شهر مي گذرد و شهر را به قسمت هاي شرقي و غربي تقسيم مي نمايد . بيشتر مراكز اداري در قسمت غربي رودخانه و مراكز تجاري و مغازه ها در سمت شرقي قرار دارند . قسمت هاي شرق و غرب شهر توسط شش عدد پل به هم وصل مي شوند . كه يكي از اين پلها كه به نام پل آهني معروف است در زمان رضاخان ساخته شده و مخصوص عبور قطار آهن مي باشد و بوسيله اين پل بندر امام خميني به خط سرتاسري راه آهن اتصال پيدا مي كند و اين بندر كه در قديم به نام بندر شاهپور ناميده مي شد در زمان جنگ بين المللي دوم مورد استفاده متفقين قرار گرفت .
از شهرهاي عمده خوزستان شهرهاي شوشتر ، دزفول ، بهبهان ، آبادان ، خرمشهر ، رامهرمز ، ايذه ، بستان ، سوسنگرد و شادگان را مي توان نام برد .
شهرهای باستانی خوزستان
ابواسحق ابراهیم اصطخری جغرافی دان مشهور در کتاب مسالک الممالک ( ص 90 تا 95 ذکر دیار خوزستان ) شهرهای و مکانهای مهم خوزستان را به شرح زیر نوشته :
هرمزد اردشير= اهواز
رام اردشير = رامشير در اهواز
رام هرمزد = رامهرمز در اهواز
پیرامون شهر آبادان و وجهه تسمیه آن
آبادان از شهرهایی است که پس از اسلام ساخته شده است و نامش از عبادان گرفته شده . منسوب به عبادابن الحصین حبطی است که در روزگار حجاج بن یوسف ثقفی می زیسته . بلاذری می نویسد چون زمین این شهر در دست حمران بن ابان غلام عثمان بوده است و حمران آن را به عباد بخشید بدین جهت عبادان نام گرفت . تاریخ نشان داده است که پس از یورش اعراب به ایران شهرهای کشورمان به عنوان هدیه و غنیمت بین اعراب تقسیم می شده است .
پیرامون اهواز و وجهه تسمیه آن
اهواز در زمان ساسانیان هرمزداردشیر نام داشته است . نام خود اهواز از واژه اوزایا ( اوجاما ) گرفته شده است . مهم ترین سند این گفته کتیبه داریوش بزرگ در بیستون کرمانشاهان است که به راستی اگر امروز نبود معلوم نبود بیگانگان چه سواستفاده هایی از شهرهای آریایی ما میکردند و برای خود سند سازی جعلی و عربی می کردند .
زبان هاي محلي شهرهاي خوزستان
همانطوريكه در تمام استان هاي ايران زبان رسمي و دولتي زبان فارسي دري مي باشد ولي مردمان هر محل زبالن محاوره آنها زبان مادري و به قول معروف زبان محلي است. در شهر هاي استان خوزستان نيز در هر شهر زبان محلي خودرا بيشتر بكار مي برد . و هرچه شهرها به هم نزديكتر باشند زبان آنها بيشتر شبيه به هم است . در خوزستان زبان هاي محلي شوشتري و دزفولي كه شبيه به هم اند در شهرهاي شوشتر و دزفول با آن صحبت مي كنند . زبان عربي كه مخصوص شهرهاي عرب نشين است مانند هويزه ، سوسنگرد ، دشت آزادگان و شادگان و قسمتي از شهرهاي آبادان و خرمشهر و آبادان و خرمشهر به اين زبان صحبت مي كنند . زبان مردم بهبهان و رامهرمز لهجه اي مخصوص به خود دارد . و زبان لري كه در شهرهاي شمال خوزستان بدان تكلم مي نمايند .
آب و هواي استان خوزستان
آب و هواي استان خوزستان در مناطق كوهستاني و مرتفع با تابستان هاي معتدل و زمستان هاي سرد و در نواحي كوهپايه اي داراي آب و هواي نيمه بياباني و در نواحي پست و جلگه اي هرچه به سمت جنوب و جنوب شرقي پيش رويم خصوصيات اب و هوا از نيمه بياباني به بياباني كناره اي تبديل مي شود . عموماً زمستان هاي اين ناحيه كوتاه و معتدل و تابستان هاي طولاني و گرم است . حداكثر مطلق درجه حرارت در شهرهاي اهواز ، آبادان ، دزفول به ترتيب 49 و 50 درجه است .
آداب و رسوم مردم استان خوزستان
تناسب آب و هوائى با زندگى کوچنشينى موجب شده که در اين استان، بخشى از جمعيت به دامدارى پرداخته و به ييلاق و قشلاق بپردازند. بخش شمالى و شمال شرقى خوزستان شامل مناطق شوش، مسجد سليمان، دزفول، شوشتر، ايذه تا محدوده باغ ملک و جانکى در شمال رامهرمز محل زندگى ييلاقى ايلات بختيارى و بخشى از ايلات لرستان و ايلام مىباشد .
اماكن ديدني استان خوزستان
مناظر طبيعي استان خوزستان
رودخانه كارون
سرچشمه اصلي رودخانه كارون از زردكوه بختياري است كه در ط.ل مسيرش شعبه هاي متعددي به آن اضافه مي شود . بعد از گذر از دره ها و دامنه كوههاي فراوان به سوي جلگه خوزستان سرازير مي شود . اين رودخانه در شمال شهر شوشتر به دو شاخه تقسيم شده و شهر شوشتر را مانند جزيره اي در بر مي گيرد . كه اين دو شاخه در جنوب شهر شوشتر در محلي بنام بند قير دوباره به هم پيوسته و به راه خود ادامه مي دهند . رودخانه كارون شهر اهواز را به دو قسمت تقسيم نموده و به سوي خرمشهر جزيان مي يابد . در شهر شوشتر دو پل ودر شهر اهواز شش پل بر روي آن زده شده است . رودخانه كارون پس از رسيدن به خرمشهر باز هم به دو شاخه تقسيم مي گردد كه يك شاخه آن به نام بهمن شير از مشرق آبادان عبور كرده و وارد خليج فارس مي شود و شعبه ديگر آن كه همان كارون است وارد اروندرود مي گردد كه در سمت غربي آن كشور عراق قرار دارد .
كوههاي استان خوزستان
از جمله كوههاي مهم استان خوزستان ، كوه چو ، جيال ، ورزرد ، شاويش ،
آب بندان ، مامازاده ، كوه سياه ، كوه چال و منگشت كه يكي از كوههاي برفگير استان خوزستان است مي توان نام برد .
اماكن، آثار و ابنيه استان خوزستان
استان خوزستان به علت آنكه داراي جلگه هاي حاصلخيز مي باشد از زمان بسيار دور، مركز حكومت هاي ايران بوده است كه قبلاً بدانها اشاره رفته است و باز به هميت علت آثار باستاني فراواني در اين استان به چشم مي خورد مانند آثار شوش شامل ستون ها و سرستون ها و سنگ نوشته ها به خط ميخي است و اشياء و لوازم زينتي و وسائل ساخته شده از سفال و همچنين در كاوش هاي شوش با قبرهاي سفالي كه با كوزه هاي سفالي كه مخصوص مواد خوراكي بوده است يافت شده است . در آن زمان عقيده داشته اند كه مردگان در آن دنيا دوباره زنده شده و احتياجي به مواد خوراكي دارند و تعداد اين كوزه ها بستگي به وضع مادي آن شخص متوفي داشته است . مثلاً يكي 3 يا 4 كوزه و ديگري 10 يا 12 كوزه در اطراف قبرها گذاشته شده بود .
پل معلق اهواز
پل سفید اهواز یا پل معلق در سال ۱۳۱۵ بر روی رودخانه کارون ساخته شد. این پل دارای دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری است. مهندسی آلمانی به اتفاق همسر شروع به ساختن این پل کرد. برخی مشکلات ساخت پل را متوقف کرد. در همین زمان سازنده آلمانی پل نیز درگذشت، اما چندی بعد همسر وی ساخت پل را به پایان رساند.
معبد چغازنبیل (زیگورات ) ، شوش
در 45 کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش یکی از اعجاب انگیزترین آثار باستانی جهان، متعلق به 3200 سال پیش مشهور به زیگورات چغازنبیل وجود دارد . نام باستانی آن دور اونتاش می باشد . چغازنبیل به ساختمان طبقاتی معبد ایلامیان که توسط اونتاش گال پادشاه این قوم در سال 1250 قبل از میلاد ساخته شد اطلاق می شود . اين پادشاه در قسمت مرکزی شهر معبدی مطبق که در آن زمان ذيقورات ناميده ميشده بنا می کند. اين معبد رفيع و سه طبقه به اينشوشيناک و نپيريشا که از خدايان بزرگ ايلامی بودند اهدا گشته بود. محوطه صحن ذيقورات توسط ديواری احاطه گشته است.
چغامیش خوزستان شهر پنج هزار ساله ایران زمین
چغامیش در پناه کوه زاگروس و حاشیه شمالی شوش در میان رودخانه آب دز و کارون واقع شده است . کوزه ها و آثار باستانی بسیاری از این محل به دست آمد که نشان از قدمت آن دارد . موئسسه شرق شناسی شیکاگو در سالهای 1961 تا 1966 میلادی عازم این منطقه شدند که با کشف آثاری گزارش از شهری باستانی دادند . این گروه و گروهای بعدی که عازم منطقه شدند با شگفتی تمام از فرهنگ و تمدنی نام بردند که به 8 هزار سال پیش باز میگردد و تاکنون ناشناخته بوده است .
شهر سلطنتی و تاريخی شوش
اين شهر در ردیف اولين شهرهای متمدن دنيا شناخته شده است . این شهر متجاوز از نیم قرن است که خاورشناسان و باستان شناسان فرانسوی و آلمانی را در خود راه داده است و آنان مشغول بررسی و کشف واقعیت های ایران هستند . این کاوش نیم قرنه در جهان بی سابقه و مهم شناخته شده است . خرابه های شوش در میان دشت وسیع و باشکوهی از نظز جغرافیایی قرار دارد . که ادامه دشت بین النهرین است و بر فراز چهار تپه مرتفع میباشد ( در جنوب غربی ایران ) . این دشت در حدود چهار کیلومتر وسعت دارد .
غذاهاي استان خوزستان
فلافل
توجه به ارزش مواد غذایی که در تهیهی غذاهای روزانه مورد استفاده قرار میگیرند، از مهمترین مسائل مربوط به فرهنگ غذایی مردم هر کشور به شمار میآید. امروزه با توجه به تغییرات زیستمحیطی و ایجاد تحولی چشمگیر در سبک زندگی انسانها، در نظر گرفتن تغذیهی مناسب و رعایت رژیم غذایی سالم و مفید، بسیار مهم و ضروری است. متاسفانه به دلیل تحرک بسیار کم اکثر مردم، مصرف برخی از مواد غذایی که در گذشته بسیار مفید و ارزشمند بوده، به مقیاسی کمتر، تغییر یافته است.
علت استفاده از فلفل در خوزستان
آزمایش او روی انسانها نشان میدهد که اذیت شدن به واسطه خوردن غذاهای تند بخشی از لذت آنها است. در واقع، در مغز بشر، حس لذت و درد، اعصاب دوپامین و مناطق مسئول برای دریافت و هوشیاری را فعال میکنند. به همین ترتیب، مناطق بسیاری از مغز که در اعصاب درد و لذت در آن واقع شدهاند، لذت را افزایش داده و هنگام استرس هورمون اندورفین آزاد میکنند.
در میان سوغات خوزستان شاید ادویه بیشتر از سایر ارمغانهای این شهر توجهات را به خود جلب کرده است.
پوشاک عربهای خوزستان
به دليل هواي گرم، پوشش مردم خوزستان سفيد ميباشد.
1- پوشاک مردان
دشداشه: پوششی بلند و یکسره تا مچ پا است و معمولاً به رنگ سفید میباشد. دشداشه در دو نوع عراقی (یقهدار) و خلیجی یا اماراتی (بدون یقه) وجود دارد.
2- پوشاک زنان
عبایه یا عبا (چادر عربی): چادر سیاهرنگی است که زنان عرب میپوشند و برخلاف چادرهای رایج
در ایران، در طرفین شانههای عبا بریدگیهایی وجود دارد که دست به راحتی از آن بیرون میآید تا در صورت وزش باد عبا به آسانی از بدن جدا نشود.
1-شبكه شوسه راه رامهرمز – ايذه – مسجد سليمان – دزفول و انديمشك بطول 317كيلومتر
2-شبكه شوسه راه اهواز – هويزه – سوسنگرد – بطول 175 كيلومتر
3-شبكه شوسه راه بندر ديلم – بهبهان و رامشير به طول 310 كيلومتر
4-شبكه شوسه راه اهواز – مسجد سليمان – به طول 188 كيلومتر
شبكه ر اههاي مهم شوسه استان خوزستان
صنايع
الف : صنايع دستي : مهمترين صنايع دستي خوزستان عبارتند از :
قالي بافي ، قلاب بافي ، بافت انواع پارچه ، ملحفه ، لنگ ، چفيه (روسري مردانه عربي) مقنعه (روسري زنانه) ، جاجيم ، گليم ، نمد ، عبا ، حصير و بوريا . مراكز بافت اين مصنوعات شهرهاي شوشتر ، دزفول ، شادگان ، ايذه ، بهبهان و دشت آزادگان است . علاوه بر اين صنايع ، صنايع دستي فلزي نيز در اين استان رايج است مانند ورشو سازي ، مس گري . در خوزستان قومي به نام سائبي زندگي مي كنند كه بيشتر شغل آنها نقره كاري است و كار آنها مورد پسند مردم و خريداران زيادي دارد .
ب: صنايع كارخانه اي : شامل صنايع تصفيه نفت ، كارخانه نورد اهواز ، كارخانه لوله سازي اهواز و مجتمع عظيم پتروشيمي بندر امام خميني . پالايشگاه آبادان يكي از بزرگترين پالايشگاههاي دنيا تا قبل از جنگ تحميلي ايران و عراق به حساب مي آمد كه پس از حمله عراق به ايران صدمات بيشماري را تحمل كرد .
صنايع دستي استان خوزستان
اگر چه صنایع دستی شهری امروزه رونق گذشته را ندارند معهذا هنوز صنعتگرانی هستند که به امر تولید ابزار و لوازم دست ساز اشتغال دارند. اموری همچون : بافت انواع پارچه، گلیم، قالی، تهیه گیوه، خراطی، میناکاری و ساخت وسایل فلزی و قلمزنی از جمله این صنایع است .
- صنایع دستی حصیری و چوبی شامل: حصیر بافی، سبد بافی و همچنین خراطی در دزفول، آبادان و ...
- فلزکاری و میناسازی شامل: قلمزنی فلزات، قفل سازی و زیور آلات در شهر های اهواز، سوسنگرد و هویزه .
ابریشم بافی
بافت این نوع پارچه در دزفول رایج است . در تهیه این محصول از نخ ابریشم مصنوعی (ویسکوز) استفاده می شود. به دلیل ظرافت خاصی که دارد به مصرف شله ( روسری عربی ) می رسد، طول این پارچه 20 متر و عرض آنها 40 سانتیمتر است . پس از بافت آن را به قطعات 4 متری در آورده وبرای روسری مورد استفاده قرارداده عده ای نیز قطعه 4 متری را به دو قسمت تقسیم کرده و از وسط آنها را کنار یکدیگر قرار داده و به صورت تور دوزی بهم می دوزند. شله ای که از این طریق به دست می آید 2 متر درازا و 80 سانتی متر پهنا دارد.
سبد بافی
استان خوزستان که از مراکز مهم پرورش نخل در ایران است صنعتگران از برگ درختان خرما سبدهایی درست می کنند که مصارف مختلف دارد و به آن زنبیل می گویند همچنین عشایر بختیاری خوزستان و عده ای از روستاییان اطراف دزفول از شاخه های نازک و ترکه های درختان مختلف سبدهایی می بافند که معروفترین آنها سبدی است که "سله " نامیده می شود و برای آبکش کردن برنج از آن استفاده می شود.
در اندیمشک نیز عده ای از هموطنان ترک نژاد با استفاده از ترکه های درخت بید سبدهایی با اندازه و شکل های متفاوت تولید می کنندکه مصارف گوناگون دارد. عشایر و روستاییان استان خوزستان نوعی سبد که " کوروک " نامیده می شود برای جابجایی ماکیان تولید می کنند.
صنايع پتروشيمي و معادن استان خوزستان
استان خوزستان است از سوی دیگر جایگاه استراتژیک صنعت برق، رودخانه های آب شیرین، جاده های ترانزیت و ریلی و فرودگاههای بین المللی، بنادر و منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و منطقه آزاد اروند از شرایط مهیا در مسیر توسعه اقتصادی استان بشمار می آیند.
مهم ترين منابع استان خوزستان كه از اهميت خاصي برخوردار است ، منابع عظيم نفت و گاز است . علاوه بر اين در سطح استان بطور پراكنده منابع و معادن ديگري نيز وجود دارد .
محصولات كشاورزي
گندم : مساحت زير كشت گندم در استان خوزستان در حدود 594000هكتار با توليد 461300 تن در سال زراعي 62-61 برآورده شده است كه به دو صورت آبي و ديمي به عمل مي آيد .بيشتر محصول گندم در شهرهاي رامهرمز ، زيدان ، بهبهان ، شوش ، شوشتر و دزفول به دست مي آيد .
ويژگي هاي اقتصادي
از زمان فتحعلي شاه قاجار اروپائيان در پي ايجاد تسلط و توسعه نفوذ خود در خوزستان بودند . اين تسلط تا زمان رضاخان و فرزندش ادامه داشت . و منجر به كسب امتيازاتي بخصوص در مورد نفت شد . اين امتيازات نبض اقتصادي اين استان زرخيز بلكه تمامي ايران را در دست خارجيان استعمارگر قرار داد . تا در زمان نخست وزيري دكتر مصدق و بردن لايحه ملي شدن نفت اين امتياز ، لغو گرديد . و منابع زيرزميني نفت و گاز كه به ملت ايران تعلق داشت به آنان برگردانده شد .
. endorphins